De algemene regel is dat alle meerderjarige Belgen stemplicht hebben. Ook de Belgen in het buitenland hebben stemplicht voor de Europese en federale verkiezingen.
Belgen in België
Belgen (18+) die zijn ingeschreven in het bevolkingsregister van een Belgische gemeente moeten zich niet inschrijven voor de verkiezingen. Zij worden automatisch op de kiezerslijst ingeschreven voor alle verkiezingen.
Belgen tussen 16 en 18 jaar mogen stemmen voor de verkiezing van het Europees Parlement. Zij zijn niet automatisch opgenomen op de kiezerslijst en moeten zich vooraf inschrijven.
Meer info? Stemrecht voor 16-18 jarige Belgen
Belgen in het buitenland
Belgen die in het buitenland verblijven en ingeschreven zijn in de consulaire bevolkingsregisters moeten zich inschrijven bij hun consulaire beroepspost om deel te kunnen nemen aan de verkiezingen.
Belgen binnen en buiten de EU
Alle specifieke regels rond stemmen vanuit het buitenland vind je terug op onze website in de rubriek verkiezingen op de website van de FOD Buitenlandse Zaken. Denk aan de verschillende stemwijzen (in België, op een consulaire beroepspost, per brief…), de aanduiding van een volmachtdrager, de gemeente van aanhechting en zo meer. Het is raadzaam om alle info grondig door te nemen zodat alles in orde komt tegen de verkiezingen volgend jaar.
We maken daarbij onderscheid tussen Belgen die binnen de Europese Unie (EU) en Belgen die buiten de EU wonen. Beide categorieën hebben stemplicht voor de federale wetgevende verkiezingen. Aan de regionale en de gemeente- en provincieraadsverkiezingen kunnen ze niet deelnemen.
Voor de Europese verkiezingen geldt eveneens stemplicht, al is er een licht verschil. Belgen die binnen de EU verblijven, kunnen stemmen op een lijst van het EU-land van verblijf. Als ze willen stemmen op een Belgische lijst, dienen ze daarvoor expliciet een aparte aanvraag in te dienen bij hun consulaire beroepspost. Landgenoten die buiten de EU wonen, kunnen enkel op een Belgische lijst stemmen en hoeven daarvoor geen extra aanvraag te doen.
Vooraf inschrijven verplicht
Je dient je wel vooraf in te schrijven. Het formulier daarvoor vind je terug op de website van de FOD Buitenlandse Zaken, zowel voor binnen de EU als voor buiten de EU. Hou je het liever volledig digitaal? Dan kan je terecht bij e-consul.
Let wel: je inschrijving is pas geldig vanaf de eerste dag van de 4de maand volgend op de indiening van het formulier. Dus als onze post je inschrijving ontvangt op 15 mei 2023, dan zal je inschrijving geldig zijn vanaf 1 september 2023. We raden dus aan om je vroeg genoeg in te schrijven opdat alles in orde komt vóór de dag van de verkiezingen!
Als je van stemwijze wil veranderen – bijvoorbeeld toch niet in België, maar op een consulaire beroepspost of per brief - dan geldt dat als een nieuwe inschrijving. Ze zal dus pas geldig zijn vanaf de eerste dag van de 4de maand volgend op de indiening van je aanvraag tot wijziging van stemwijze. Houd daar dus rekening mee.